Thiền viện Chùa Dạm Bắc Ninh - Nét đẹp tâm linh và di tích lịch sử

"Quá trình hình thành và tiến triển của chùa Dạm"

Lịch sử hình thành

Vào năm 1085 (năm Quảng Hựu thứ 1), Thái hậu Ỷ Lan đi qua vùng Nam Sơn, Kinh Bắc nơi có núi Đại Lãm (núi Dạm) để ngắm cảnh. Dãy núi Dạm uy nghi nổi giữa những cánh đồng, ao hồ, sông, ngòi tạo nên không gian  thiên nhiên tuyệt mỹ, trong lành. Xét thấy vị trí này phong cảnh hữu tình nên Thái hậu có ý định muốn xây dựng chùa. Nào năm năm 1806, vua Lý Nhân Tông chính thức cho xây dựng chùa trên sườn núi Đại Lãm.  Quy mô xây dựng rộng khoảng 7.200m2, chiều rộng mặt nền 70 mét với bốn cấp đất cao dần bám chặt vào triền dốc núi. Chùa được xây liên tục trong nhiều năm và đến năm 1094 chùa Dạm mới hoàn thành. Sau khi xây dựng được 1 năm, nhà vua đã đến thăm ngôi chùa đang xây để khấn vái, cầu an. Khi hoàn thành chùa, vua ban tên chùa là Cảnh Long Đồng Khánh, ban 300 mẫu ruộng tự điền để chùa có hoa lợi hương khói và bảy gia đình ở mé dưới núi được giao việc chuyên đóng – mở cửa chùa. Năm 1105,  ba tháp đá to lớn uy nghi được xây thêm ở chùa.

Lịch sử phát triển

Chùa Dạm là minh chứng thể hiện sự tự tin của vua tôi triều Lý trước vấn đề độc lập đất nước, đồng thời nói lên tinh thần đề cao Phật giáo lúc bấy giờ. Trong thời gian dài sau đó, chùa luôn được sự chiếu cố đặc biệt của triều đình và mở mang các công trình. Đến thời Lê, chùa được trùng tu với quy mô trên 100 gian. Dân gian lưu truyền rằng, chùa Dạm lúc đó có quy mô to lớn đến mức hàng tháng, sau ngày rằm các vị sư mới đóng cửa chùa. Cửa chùa đóng từ tận lúc mặt trời bắt đầu lặn cho đến khi trăng đã lên cao mới có thể đóng xong hết tất cả các cửa.

Chùa Dạm sau kháng chiến chống Pháp năm 1946

Thời gian qua đi, vào thời kháng chiến chống Pháp năm 1946, chùa Dạm đã bị quân Pháp thiêu đốt để tiêu thổ kháng chiến khiến 4 cấp đất bị phá hủy, các công trình, hạng mục và di cổ vật bị tàn phá nặng nề. Chỉ có hai pho tượng mẫu Nguyên phi Ỷ Lan và tượng vua Lý Nhân Tông được nhân dân kịp thời gửi vào chùa Hàm Long gần đó. Các lão làng bây giờ vẫn còn nhớ: “Ngôi chùa cháy trong mấy ngày mới hết. Đêm chùa cháy có một trận phong ba nổi lên cuốn bụi khói mịt mù,…”. Sau trận phá hủy này, chùa chỉ còn sót lại dấu vết 4 cấp nền với diện tích 0,87ha, những chân cột bằng đá khá lớn được chạm nổi những cánh sen rất nghệ thuật. Ngoài ra còn một số những dấu tích như gạch ngói, đất nung có chạm rồng và một số hình tượng, giếng bống và một cột đá cao 5m.

Hình ảnh cột đá chùa Dạm

Cột đá chùa Dạm có kết cấu gồm hai phần: Ở dưới là khối hộp hình vuông gắn với lớp đá mạ, ở trên là khối trụ tròn có đường kính 1,5m. Đây được xem là công trình điêu khắc kỳ vĩ khó tin với nghệ thuật chạm khắc đôi rồng đuôi giao nhau, thân uốn lượn mềm mại quanh cột, đầu rồng nghểnh cao chầu vào viên ngọc đạt đến mức độ tinh xảo. Kiến trúc cột đá chính là nét đặc trưng điển hình mỹ thuật thời Lý, góp phần thể hiện sức mạnh triều đại đầu tiên đặt nền móng cho kỷ nguyên dân tộc tự chủ và hưng thịnh về mọi mặt.

Với sự đóng góp của nhân dân địa phương, chùa và đền mới được xây mới vào 1996. Với ba gian điện nhỏ thờ thần Phật (ở nền cấp thứ ba) và ba gian đền (ở nền cấp thứ tư) thờ hai pho tượng cổ vật còn sót lại là tượng Nguyên phi Ỷ Lan và vua Lý Nhân Tông cùng những hạng mục còn sót lại khi xưa. Chùa Dạm phục dựng vào năm 1996.

Lễ hội chùa Dạm

Lễ hội truyền thống tại chùa Dạm Bắc Ninh

Lễ hội của chùa Dạm Bắc Ninh được tổ chức vào 3 ngày, từ mùng 7 đến mùng 9 tháng 9 âm lịch hằng năm. Trong đó ngày lễ chính được tổ chức vào ngày mùng 8 thu hút đông đảo du khách tới trẩy hội. Trong những ngày này, 4 làng quanh chùa Dạm đều tất bật, tưng bừng mở lễ hội.

Nổi bật trong phần lễ là tục rước kiệu thành hoàng làng lên chùa Dạm yết kiến Thánh Mẫu (hay Vua bà Ỷ Lan). Lễ vật dâng lên Thánh Mẫu bao giờ cũng phải có bánh chưng, bánh dày. Sau đó, kiệu của làng nào được rước về đình của làng đấy, tiếp tục tế lễ và mở hội.

Phần hội diễn ra sôi nổi với nhiều trò chơi dân gian như đấu vật, cà kheo, thi dệt vải, thi nấu cỗ,… Và không thể thiếu những làn điệu quan họ mê đắm lòng người của các liền anh liền chị xứ Kinh Bắc. Đây thực sự là một dịp lễ hội rất đáng để tham gia và trải nghiệm văn hoá truyền thống của địa phương.

Cách chon mua lắp đặt loa keo loan giá sốt cần nhớ điều gì?

Truyền Thống Lễ Phật và Tâm Linh Tại ChÙa Dạm

Trong bất kỳ dịp lễ nào trong năm, chùa Dạm luôn mở cửa đón tiếp du khách tới chiêm ngưỡng vẻ đẹp tĩnh lặng và tâm linh tại đây. Người ta thường mang theo những lễ vật khi đến thăm chùa, bày tỏ sự thành tâm và tôn trọng. Chính vì vậy, không cần phải quá phức tạp hay đắt tiền, chỉ cần thành tâm và biết trân trọng. Những vật lễ bình dị như quả tươi, bánh kẹo, hay phẩm oản đều đủ để thể hiện lòng thành.

Trong các nghi thức tôn kính tại chùa, Oản Tài Lộc - Ngọc thực luôn là sự lựa chọn hàng đầu. Với thiết kế độc đáo và ý nghĩa, Oản Tài Lộc cô Tâm mang đến sự trang trọng và linh thiêng, giữ cho buổi lễ trở nên trang nghiêm hơn.

Các nghệ nhân tại Oản Cô Tâm đã hiểu rõ về tâm linh và tôn giáo, từ đó tạo ra những tác phẩm Oản Tài Lộc lễ Phật với nhiều kích cỡ và giá cả phải chăng. Nhờ vào sự hiểu biết sâu sắc, các tác phẩm này đem lại sự linh thiêng và ấn tượng cho mỗi người tham dự lễ chùa.

Tham khảo cách tới chùa Dạm hiệu quả nhất để tiết kiệm thời gian

Chùa Dạm nằm tại thành phố Bắc Ninh, cách trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 40km. Để đến chùa Dạm từ Hà Nội, quý khách có thể đi theo lộ trình sau: Cầu Chương Dương – Cầu vượt Aeon Mall Long Biên – Cao tốc Hà Nội Bắc Giang hướng về phía cầu Phù Đổng. Tiếp tục đi theo đường quốc lộ 1A tới cầu vượt Bồ Sơn, rẽ phải vào thôn Tự Thôn và rồi sẽ đến núi Dạm.

Nếu bạn đi từ trung tâm thành phố Bắc Ninh, hãy đi dọc theo đường Nguyễn Đăng Đạo và di chuyển khoảng 5 km. Khi đến khu vực Sơn Trung, rẽ trái vào đường Nam Sơn và đi thêm khoảng 300m nữa là sẽ đến chùa.

Giới thiệu về chùa Dạm

Chùa Đạm - Di tích văn hóa lịch sử ấn tượng tại Bắc Ninh

Chùa Đạm, hay còn được biết đến với các tên gọi khác như chùa Rạm, chùa Bà Tấm, chùa Cao, chùa Trăm Gian hay chùa Lãm Sơn, nằm tại xã Nam Sơn, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Với tên chính thức là Đại Lãm Thần Quang tự, chùa này nằm trên một vùng đất nối liền với núi và ngắm nhìn dòng sông Đuống yên bình phía trước, cùng với dãy núi Dạm uy nghi sừng sững phía sau.

Chùa Đạm Bắc Ninh là một trong những ngôi chùa mang phong cách hệ phái Bắc Tông, được xây dựng từ năm 1086 trong thời kỳ của triều Lý. Được xem như một di tích quan trọng trong vùng Kinh Bắc với lịch sử hình thành lên đến gần 1.000 năm, chùa Đạm là nguồn gốc của giá trị Phật giáo cổ xưa tại Bắc Ninh và cả Việt Nam.

Được xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa từ năm 1962 bởi Bộ Văn hóa thông tin, chùa Đạm đích thực là một điểm đến không thể bỏ qua khi đặt chân đến Bắc Ninh.

Tái thiết kiến trúc chùa Dạm

Phục dựng chùa Dạm Bắc Ninh: Hồi sinh vẻ đẹp lịch sử

Từ năm 2015, tỉnh Bắc Ninh đã tiến hành phục dựng chùa Dạm trên diện tích 198 ha với 12 hạng mục chính: Tam quan, hành lang, nhà thờ tổ, đền thờ mẫu, Tam bảo, nhà khách-nhà tăng, nhà ăn, nhà bếp-vệ sinh, cổng phụ, khu vệ sinh công cộng, sân vườn, hạ tầng kỹ thuật ngoài nhà. Đến nay, tỉnh Bắc Ninh đã triển khai phục dựng lại chùa Dạm theo đúng tiến độ, sẵn sàng trở thành một trung tâm tín ngưỡng quy mô, bề thế của Phật tử trong và ngoài nước, tạo điểm nhấn thu hút khách du lịch về miền Quan họ.

Đặc biệt, với những gì còn sót lại của ngôi chùa một thời lừng danh, chùa Dạm vẫn là ngôi chùa lưu giữ những vết tích hào hùng, oanh liệt đại diện cho vương triều Lý hào hùng.

Một số hình ảnh chùa Dạm Bắc Ninh ngày nay:

Công trình chính tại chùa Dạm được xây dựng bề thế, khang trang.

Cổng Tam quan mới tại chùa Dạm đã mang lại vẻ đẹp ấn tượng, là điểm thu hút đối với du khách khi ghé thăm.

GIỚI THIỆU VỀ ĐỊA ĐIỂM NÀY

Chùa Dạm - Di sản văn hóa lịch sử của Bắc Ninh

Chùa Dạm, hay chùa Rạm, tên chữ là Đại Lãm Thần Quang tự, hay còn gọi là chùa Bà Tấm, chùa Cao, chùa Trăm Gian, cũng được gọi là chùa Lãm Sơn, theo tên núi. Chùa được xây dựng dựa vào núi Dạm, nhìn về phía sông Đuống.

Trải qua hàng trăm năm lịch sử, chùa Dạm là một trong những di tích văn hóa lịch sử quan trọng của Bắc Ninh. Nơi đây đậm đà bản sắc văn hóa truyền thống và tâm linh của dân tộc. Chùa Dạm đã trở thành điểm đến không thể bỏ qua đối với những ai yêu thích khám phá và tìm hiểu về lịch sử, văn hóa của đất nước.

Với lịch sử gần 1.000 năm, chùa Dạm đã chứng kiến bao thăng trầm của lịch sử Việt Nam. Là nơi thoáng đãng, thanh bình và mang đậm nét cổ kính, chùa Dạm là nơi để mọi người tìm thấy sự yên bình và tĩnh lặng trong tâm hồn.

Đến với chùa Dạm, du khách có cơ hội được chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo, tượng Phật và thư viện cổ chứa đựng những hồi ký lịch sử quý giá. Ngoài ra, việc tham gia các hoạt động tâm linh như lễ chùa, cúng dường cũng giúp du khách hòa mình vào không gian linh thiêng của chốn thiêng liêng này.

Kết luận

Chùa Dạm ở Bắc Ninh là một trong những ngôi chùa cổ pháp nổi tiếng và linh thiêng tại Việt Nam. Sự kiện nổi tiếng nhất tại chùa Dạm là lễ hội hóa trang điển hình được tổ chức hàng năm vào ngày 4 tháng 4 âm lịch. Ngoài ra, ở phía bắc còn có chùa Hàng ở phòng, một điểm đến tâm linh quan trọng với kiến trúc độc đáo và lịch sử hào hùng.